به قلم استاد منوچهر
صدای انسانهای معمولی با یک حنجره متوسط قادر به بیان فقط چند نت پی در پی از بم ترین حالت تا زیر ترین حالت ممکن هست . اما حنجره معدود افرادی از جمله ایرج و گلپای عزیز قادر به اجرای چندین نت بالاتر و پایین تر از نتهایی است که یک حنجره معمولی قادر به اجرای آن است .همانطور که خودتان نیز می دانید برای رسیدن به نتهای بالا تر و زیر تر در افرادی که محدوده صدایی آنها متوسط مردانه است ( باریتون) فقط با بلندتر کردن صدا و در نتیجه انبساط حنجره و کشیده تر شدن تارهای صوتی میسر خواهد بود. تنها فرق بین حنجره آدمی و سازهای زهی در نحوه کوک کردن آن است . اکثر قریب به اتفاق سازهای زهی دارای کوک ثابت هستند . یعنی نتها با اسامی مختلف بر روی بدنه آن علامت گذاری شده اند ... یا محلی برای گذاشتن انگشتان دست برای کوتاه یا بلندتر کردن زه در نظر می گیرند . اما در حنجره آدمی چنان کوک ثابتی وجود ندارد و تنها راه رسیدن به این موضوع و درست ادا کردن نتها آشنایی کاملا حرفه ای با علم « سلفژ » است . سلفژ به خواندن قطعه های موسیقی با در نظر گرفتن توامان نغمه و وزن آن نغمه گفته می شود.
تفاوت بین این دو (ساز و حنجره) بر اثر تاثیرات آب و هوا ، استفاده بیش از اندازه در یک برهه زمانی (مثلا چندین کنسرت متوالی) و یا استفاده از حنجره (ساز) در سالهای متمادی ( برای ابی نزدیک به ۳۶ سال) و استفاده از غذاهای داغ و روغنی ، استفاده از دخانیات و ... آشکار تر می شود . و اینکه از بین موارد بالا فقط و فقط آب و هوا در وضعیت صدایی یک ساز بی جان تاثیر گذار است . پس آماده نبودن صدای یک خواننده در یک کنسرت یا خارج شدن از نت مورد نظر و اجرای فالش آن در یکی دو مورد باعث افت کلاس و کیفیت برای خواننده نخواهد بود . این افت فقط از نظر کسانی مطرح است که با حنجره آدمی آشنا نیستند . در میان خوانندگان شجریان از آن دسته خوانندگانی است که هرگز قادر به اجرای نتهای بالا نیست و نبوده و نخواهد بود. زیرا ایشان دارای یک حنجره معمولی و حتی متوسط به پایین است.
با سلام
من می خواستم یه بحثی را درباره کلمه استاد انجام دهم و اینکه چه کسی به معنای واقعی استاد هست.
البته هیچ یک از ما در این حد نیستیم که در مورد استاد نبودن بزرگان موسیقی سنتی بخصوص آواز نظر بدهیم و به نظر من همه این عزیزان استاد هستند و علاوه بر احترام کسی که 50 سال در یک هنر زحمت می کشد حتما لیاقت این کلمه را دارد اما اصل مطلب:
منظور من بیشتر سر این است که به معنای واقعی کلمه چه کسی را می توان فارغ از تعارفات و احترامها و کسوت (که البته آنها هم واجب است) استاد نامید؟
استاد کسی است که صاحب اندیشه و خلاق بوده و چیز تازه ای برای ارائه داشته باشد و فقط به آموزه های اساتید خود بسنده نکند و خودش هم خون تازه ای را در رگهای هنر تزریق کند و تکانی به هنر بدهد اگر بخواهم مثالی را بزنم استاد صبا در صدر آن است یا اساتیدی مثل طاهرزاده - ادیب - دوامی - قهرمانی - وزیری - درویشخان - شیدا - عارف- برومند و ....
اگر تاریخ را خوب مرور کنیم در دهه 30 این اساتید در موسیقی حضور داشتند و واقعا برای موسیقی ایران شناسنامه درست کردند اما.....
اما مسئله اصلی از اواسط دهه 30 آغاز می شود جایی که بعد از این اساتید دیگر کسی پیدا نشد که حرف تازه ای برای گفتن داشته باشد و موسیقی در ورطه تکرار افتاد(همانگونه که الان شاهد آنیم) و با محبوبتر شدن ترانه و با ورود صدای زن به موسیقی دیگر کسی آنچنان روی خوش به آواز نشان نمی داد(الان هم اینگونه است)
اما در این عصر کسی ظهور کرد که آواز را به شکل اساتیدش نمی خواند و راهی نو و تازه پیش روی آواز گشود و باید بگویم او در چهارچوب سنت سنت شکنی کرد او کسی نیست جز(البته تا الان فکر کنم اسمش را فهمیده اید) استاد اکبر گلپایگانی
این مسئله به حدی بود که بعد از او همه می خواستند مثل او بخوانند و حتی افرادی که بعد به عنوان خواننده آواز ظهور کردند تحت تاثیر او بودند مثلا یکی از آنها استاد شجریان است که به گفته خودش با شنیدن آوای استاد گلپا به آواز کشیده شد و حتی اگر در برنامه های گلها ریز بشویم می بینیم که شجریان شدیدا تحت تاثیر ایشان آواز می خوانند و تحیر ادا می کنند حتی جناب امین ا... رشیدی گفته است من وقتی آواز استاد گلپایگانی را می شنوم می گویم اگر آواز ایرانی این است پس زنده باد آواز ایرانی
باید عرض کنم او یگانه فردی است که بعد از اساتید اوایل دهه 30 واقعا لایق لقب استادی است البته باز هم می گویم همه استادند ولی در مقام تعریف تخصصی و پایه عرض کردم ببخشید که طولانی شد من معمولا عادت به زیاد نوشتن کامنت ندارم
بدرود
یا علی
سلام آقا نوید ممنون از شما خواننده فقط گلپا و ایرج والسلام.
نوید میشه عاشق تو شد؟؟؟؟؟
نه!
من به این چیزا فکر نمیکنم چون هنوز کوچکم
کوچکی ولی روح بزرگی داری .احساس سلیمی داری که به صدای گلپا و ایرج علاقه مند شدی . این علاقه معیار سلامت و اصالت روح یک انسان است .
سلام.
راستی نوید تو روشنک رو از نزدیک دیدی؟میگن خیلی خوشگله نه؟
بله خوشگله ایشون. مث خواهرمه.
نوید یه سئوالم با اجازت من میپرسم:
فلاورز خوشگلتره یا روشنک؟
تورو جون مامانت راست بگی ها
چون میگی جون مامانت جواب میدم. خب فلاورز خوشگلتره ولی روشنک هنوز مدرسه میره. شما این سئوالها رو واسه چی میپرسین؟!
امیدوار بودم کامنت مرا پاک نکنی متاسفم
تو باید رویه ات را عوض کنی
فهش نده پاک نکنم
نوید واقعا ازت تشکر خالصانه میکنم. شما خیلی خوب و مهربونی ولی قدتو نمیدونن . هیچ کلکی هم تو کارت نیس فقط این شجریانیها میان بیتربیتی میکنن و وبلاگ زیبای تو رو شلوغ میکنن. تو همینجور ادامه بدی در آینده موسیقیدان بزرگی میشی و حقانیت ایرج و گلپا رو ثابت میکنی. واقعا تشکر میکنم. بعدش یه سئوال کوچولوی دیگه دارم لطفا اگه جواب بدی دستتو میبوسم.
سئوال کوچولوی من اینه که این جناب فلاورز یا همون آزاده خانم اولا چن سالشه اگه میدونی و دوما ازدواج کرده نامزدی چیزی داره یا نه. اصلا ازش چی میدونی عزیزم.
دستبوس تو: میثم
آقا ممنونم.
شما چرا از خودشون نمیپرسی؟؟؟؟
((در میان خوانندگان شجریان از آن دسته خوانندگانی است که هرگز قادر به اجرای نتهای بالا نیست و نبوده و نخواهد بود. زیرا ایشان دارای یک حنجره معمولی و حتی متوسط به پایین است.))
خیلی جالبه پس دستان رو چطوری خونده؟؟؟یا برنامه آفتاب نیمه شب رو؟؟ به نظر من شما حتی وجهه این دو استاد عزیز رو هم خراب میکنید(استاد ایرج وگلپا رو میگم) این چه جور قضاوتیه لااقل بشینین چند تا از آواز های گلپا و ایرج رو تحلیل کنید تا همه از جمله خودم یه چیزی یاد بگیریم به نظرتون با این جور حرفها دردی از موسیقی آوازی دوا میشه ؟؟؟آیا اینطوری موسیقی ما پیشرفت میکنه ؟؟؟اگه میخواین موسیقی رو خراب کنید اون مسئله ای جداست بیاید دست به دست هم بدیم تا یه کاری واسه موسیقی کرده باشیم
سلام کوچولو
خوبی
عزیزم فهش غلطه فحش درسته.
بعد این استاد! منوچهر عجب استعداد طنز بالایی داره اگه میشه شمارشو بده یا ایمیلشو کمی بیشتر بخندیم.
اولا فحش اینجوریه
ثانیا من کی فحش دادم چرا تهمت می زنی آخه تو کامنت منو بذار مردم بهترین قاضی هستند
آهای جماعت شما یه چیزی بگین من اهل فحش هستم؟
با تشکر از دوست عزیزم استاد منوچهر
استاد منوچهر یکی از زخم خوردگان دهه های اخیره. علیرغم دانش زیاد بنا به دلایلی به حاشیه برده شد.من دست ایشون رو میبوسم و خوشحال میشم همچنان مطالب با صلابت ایشون رو بشنوم
راستی جناب استاد هنوز هم شما با شجریان بر سر نحوه اجرای راست پنجگاه و دشتی مشاجره دارین؟؟؟
هنر سیاست نیست که یک شبه زیر وزبر شود .منظورم اینکه حساب وکتاب دارد .ما اصحاب هنر دوست هم گوسفند و بز نیستیم که آقایان بخواهند برای ما تعیین تکلیف کنند .منظورم این است که فرق استاد قلابی و تحمیلی رو از استاد اصل تشخیص می دهیم . تعاریف و تبلیغات رسانه : میلی: هم فقط برای خودش اعتبار دارد .
زنده باد داش نوید خودم
ببخشید وقتتون رو میگیرم می خواستم بدونم این رسانه میلی با ننه لیلی هم ارتباطی دارد یا خیر ؟
متوجع نشدم دوست خوبم.
پیشنهاد می کنم سی دی اثار خوانندگان و اساتید نوظهور اواز را در بسته های پفک وچیپس با مارک چی توز بعنوان جایزه قرار دهند تا هم صدا سیما معذوریت تبلیغ فساد را نداشته باشد . مصداق مبلغ فساد نگردد . وهم هنر اواز ایران از محجوریت و انزوای سی سال اخیر نجات یابد .
چرا مزخرف می گی آقا .کدام فساد . حالا همه گیر ها بازشده و هیچ ا نسدادی وجود ندارد حتی برای خواندن زنان .
من زیاد در موسیقی سنتی وارد نیستم ولی از اینکه استاد گلپایگانی آن تحریر های نفسگیر و زیبا را با تمام قذرت اجرا می کنند بسیار لذت می برم .حنجره ایشان مثل مرسدس بنز آخرین سیستم است . تا نندازی توی اتوبان و۲۸۰ تا باهش نری نمی فهمی لا مذهب چی ساخته .
sallam
نخیر متخالفم . اشتباه می کنید هنوز در برخی حوزه ها انسداد داریم . ( ازبقیه نمایندگان بخاطر نعره ای که کشیدم انتمعذار می طلبم )
برادر نوید چرا نتق پیش از دستور اینجانب در صحن النی مجلس
را صانصور کردید . برای رفع ا نسداد همگی باید آستین بالا بزنیم . رئیس کمیته احیا الک دولک و اشکنه
سلام نوید عزیز
نظر منو درج نکردی!!!
خواهش کرده بودم برای همه روشن کنید این آقای استاد منوجهر کی هستند تا ما هم ایشون رو بشناسیم. پنهانکاری داریم؟؟؟
من ایشونو نمی شناسم. ایشون فقط مطالب رو به ایمیلم به همین اسم میفرسته منم تایید میکنم. ولی فکر کنم منوچهر دامغانی باشه
نوید عزیز
درسته که من با تو هم نظر نیستم و حتی دیدم به خواننده مورد علاقه من اعتراض!!! می کنی ولی ای کاش خیلی از آدمهای معترض و مخالف مثل تو بودند و مثل تو تا این اندازه به نظرات مخالف هم اهمیت می دادند. ضمنا نوید جان من خودم دامغانی هستم و اگه منظورتاز "منوچهر دامغانی" منوچهری دامغانی است که من این موضوع رو به شوخی برگزار کی کنم و ازش می گذرم ولی اگه منظورت اینه که "منوچهر دامغانی " اهل دامغان هستند باید خدمتت عرض کنم در دامغان منتهای سواد موسیقی نواختن ساز و اجرای آواز در حد خیلی معمولی است. جنین کسی رو نداریم نوید جان.
اگه نگا کنین تو اون مقاله های قبلی بعضی از این دوستان که با استاد منوچهر آشنان اومدن گفتن ایشون اسمش منوچهر دامغانی یا منوچهری دامغانیه و شعر اینا هم میگه.
سلام نوید جان.
من هنرجوی موسیقی هستم عاشق صدای استاد گلپا و ایرج.
شجریان و دئستدارانش رو هم از نزدیک میشناسم. همشون یا بندگان خدا موسیقس ایرانی رو درست نمیشنا سند یا نان به نرخ روز خورن.من یک مدتی ژیش شجریان رفتم و واقعا او را استاد نمیدانم چون ایشون علاوه بر مشکلاتی که در صدا دارند که یکی از آنها نداشتن چهچه است که خودشان هم از این موضوع رنج میبرند در ارائه دانسته هایشان بسیار بخیل و حسودند.ایشان نهایتا یک خواننده سنتی نه از نوع درجه یک هستند.اگر اطلاعات بیشتر یت تخصصی میخواهید میتوانید با ایمیل من تماس بگیرید.
چند سالته ؟
اندازه ی کپنت حرف بزن .
من به عنوان یک موزیسین که ۳۰ سال موزیک کار کردم به استاد منوچهر عرضی دارم:استادجاد بغل دستیت چس داد. احتمالا شما کوچکترین آشنایی با صدا سازی و سلفژ را نمیدانی اگر پدر جدتم توانست نتهای اوج شجریان را تقلید کند من تمام اطرافیانم دست از موزیک و آواز بر خواهیم داشت احمقانه ترین مقاله ای بود که تا حالا خوندم.
اره ببین رو در رو میتونی با استاد بحث کنی؟؟
ههههههه
با سلام می خواستم بگم این استاد منوچهر(هر کی هست)یه چیزی شنیده یه شر و وری گفته...با این قسمت که محدوده ی صدایی ایرج و گلپا از شجریان به طور طبیعی وسیع تره موافقم حنی یه جا خوندم شجریان خودش یه همچین چیزی گفته...اما اولا صدای یه خواننده فقط به تعداد نت هایی که می تونه بخونه نیست دوما تمرین های صدایی وجود داره که قدرت و محدوده ی صدا رو کاملا ارتقا می ده اگه به صدای 30 سال پیش شجریان و صدای الانش گوش کتی کاملا متوجه این نکته می شی...سوما:صدای شجریان باریتون یا باریتون-باسه؟؟؟؟؟این دیگه چرته!!!صدای شجریان کاملا تنوره...چون اگه صداش باس بود و این چیزایی که می خونه رو می خوند محدوده ی صداییش کاملا از گلپا وسیع تر می شد!
من اصلا طرفدار شجریان نیستم و فقط موسیقی کلاسیک غرب(اپرا)رو دوست دارم.
این نظرسنجی که گداشتی اساسا غلطه چون بنان چیزی که ما به عنوان موسیقی اصیل و سنتی می شناسیم نمی خوند بلکه یکی از معدود افرادی بود که خیلی از آهنگ هاش کلاسیک ایرانی بود مثل کار معروف ای ایران که همه شنیدیمش
اولا استاد شجریان تنها خواننده ای هستن که متاثر از استاد طاهرزاده هستن بخصوص در تحریر های بجا و ظرافت .... صداهای جناب گلپا و ایرج قابلیت تحریر ظریف را ندارد ....برا همین تو دستگاه های 7 گانه کاری ندارند . فقط محمد اصفهانی تکنیک استاد رو دارند ولاغیر حتی همایون قدرت دارد اما ظرافت اصفهانی را ندارد .... خود استاد شجریان اشاره کردند محمد اصفهانی تنها خواننده ای هست که در اوج زیبا میخواند.
واقعا که خیلی احمقی بیشعور
تو برو مرکب خوانی استاد شجریان رو گوش کن
بعد بیا اینجا مزخرف بگو
برو آواز های گلها استاد شجریان رو گوش کن بعد زر مفت بزن
استاد شجریان صداش متوسط رو به پایینه منگل
من منکر این نمیشم که آقای گلپا و ایرج صدای خوبی داشتن ولی حد و حدود خودتو بدون استاد شجریان به گفته ابتهاج در دروان اوج خودش ریه اش رو عمل کرده
و باز با همون ریه ای که عمل کرده شاهکار کرده
پس ک..ی...ر بر تو
مرحوم استاد بزرگ یک تنه موسیقی را برد خراسان بزرگ دیگه مگر از مادر بزاید همچون انسانی واستادی در پهنه موسیقی سنتی ایران او یک مکتب بود وحیف که رفت
واقعا مطالب شما کاملا بی ارزش، کوته فکرانه و از روی عقده است. چرا باید گلپا و شجریان با هم مقایسه بشن مخاطب خودش تصمیم میگیره صدای کی رو انتخاب کنه شما چکاره ای که به نامزد جایزه گرمی میگید صدای معمولی با کدوم متر و معیار؟
سیک
همچین در مورد شجریان صحبت میکنن انگار پاوروتی بوده. نه بابا این یه قرآن خون بود که به مدد جمهوری ضد هنر اسلامی خودشو خوب بست. صدای بسیار سطح پایین و ادعای بسیار بالا. البته به زودی شاهد فراموش شدن موسیقی این قرآن خون حرفه ای در کنار فراموش شدن خودش خواهیم بود.
Antishajarian.blogfa.com